Marike Spee
Docent NT2 sinds 2010
In 2010 behaalde ik het certificaat voor Docent NT2 bij Radboud in’to Languages, Nijmegen. Sinds 2011 geef ik Nederlandse les aan hoog- en middelbaar opgeleide nieuwkomers, maar ook aan (semi)analfabete anderstaligen uit landen als Eritrea, Oeganda, Afghanistan en Irak.
De Oefenschool
Sinds mei 2022 is de Oefenschool onderdeel van Stichting City at Home in Arnhem-Zuid. City at Home organiseert activerende en sociale activiteiten voor (grotendeels) anderstalige vrouwen die vaak nergens anders terecht kunnen. De lessen Nederlands van de Oefenschool sluiten hier perfect bij aan. www.cityathome.nl
In 2019 startte ik voor deze laatste groep – samen met Stichting Integratiehuis in Arnhem – de Oefenschool; een plek waar op een andere manier wordt lesgegeven, los van de Nederlandse denkwijze. Niet het leerdoel staat centraal, wel een veilige leeromgeving. En dat slaat aan, want het loopt storm. Regelmatig laten cursisten merken hoe blij ze zijn met de Oefenschool. Omdat ze de lessen begrijpen, omdat de sfeer zo prettig is. Ze voelen zich niet langer buitengesloten of dom, ze leren dingen! En ze komen uit hun bubbel.
Als docent leer ik steeds beter hoe je op een zinvolle manier lesgeeft aan deze doelgroep. Ik bedenk alle oefeningen zelf, want er is nauwelijks iets bruikbaars te vinden. Alles is al snel te moeilijk, te abstract.
Toegankelijke methode
Het idee om van mijn manier van lesgeven een methode te maken, speelde al een tijdje. Het zetje om dit ook echt te gaan doen, vindt plaats in het voorjaar van 2024. Taalvrijwilligers van City at Home vragen suggesties voor de koffie-ochtenden waar vrouwen komen voor het oefenen van hun spreekvaardigheid. De vrijwilligers lopen vast. Het is moeilijk om telkens een gespreksonderwerp te bedenken en bestaande boeken en methodes blijken te moeilijk. Ik beloof een en ander op papier te zetten, zoals tips voor luister- en spreekoefeningen. Intussen is dit uitgegroeid tot de lesmethode Van HUH naar WAT. De methode kan worden gebruikt door zowel docenten als taalvrijwilligers.
De Presentietheorie
De Van HUH naar WAT methode is voortgekomen uit de lessen die ik de afgelopen jaren gaf. Daarnaast laat ik me inspireren door de Presentietheorie van Prof. Dr. A.J. Baart (Andries Baart), waar ik in 2023 op werd gewezen door City at Home. De filosofie achter Baarts theorie blijkt al verweven te zijn in hoe ik de cursisten benader. Dit is hoe ik wil lesgeven. Want hierdoor ontstaat een veilige leeromgeving, de belangrijkste voorwaarde voor de doelgroep om daadwerkelijk iets te leren.
Andries Baart: “Presentie bevordert dat de ander tevoorschijn kan komen en wenst daarbij niemand af te schrijven. Vaak wordt presentie gekenmerkt door een voorzichtige en aandachtige traagheid van werken die ruimte geeft aan wat zich niet maken of afdwingen laat.”
Werken vanuit de Presentietheorie als docent NT2 houdt onder meer in: aannames over kennis of leervermogen van je cursisten loslaten, aansluiten bij de belevingswereld van de cursist, ervoor zorgen dat iedereen zich veilig en gezien voelt, warmte, humor, aandacht. De Nederlandse manier van denken, werkt niet bij deze doelgroep. Het heeft geen zin om leerdoelen te stellen en een tijdspad uit te stippelen waarin deze doelen moeten worden behaald. Dat is wel gebleken uit het feit dat veel anderstaligen na de honderden verplichte lessen voor de inburgering nog steeds niet hun naam kunnen schrijven en geen woord Nederlands spreken, ondanks alle goede bedoelingen.
Meer over de presentietheorie: www.andriesbaart.nl